Culturele APK, organisatiecultuurscan als jaarlijks onderdeel van de bedrijfsvoering

Hoogmoed komt ten val

Kardinaal geeft ongepast gedrag toe

Onthutsende onthullingen topje van ijsberg

Ontbrekende correctiemechanismen

Organisatiecultuur of -structuur?

Organisaties leveren jaarlijks een jaarrekening en -verslag op. Voor organisaties met meer dan 100 medewerkers komt daar vaak ook het sociale jaarverslag bij. En steeds gebruikelijker is ook de toevoeging van een milieu of ecologisch jaarverslag. Allemaal overzichten die de stand van zaken van een organisatie weergeven en waarin organisaties over verschillende aspecten verantwoording afleggen. Horend bij een organisatiestructuur. Toch verhinderen al deze en nog talloze andere check and balances niet dat er zich misstanden of problemen voordoen en dat deze pas vaak laat aan het licht komen. Blijkbaar zijn die dus niet altijd uit de ‘harde’ cijfers af te lezen. Zegt dit iets over organisatiecultuur?

Macht, afhankelijkheid en invloed

Sir John Dalberg-Acton over macht

Wat de #Metoo discussie leert is dat dat wat op papier staat bijvoorbeeld cijfers, niet altijd het hele plaatje schetst. En zelfs als het wel zichtbaar is, niet altijd leidt tot actie. Want velen waren op de hoogte van de seksuele intimidaties. Is dat nu zo verwonderlijk? De #Metoo affaire is een goed voorbeeld om uit te leggen hoe dit komt.

In vrijwel alle organisaties zijn er afhankelijkheidsrelaties te benoemen. De leidinggevende is van invloed op taakverdelingen, promoties, salarisverhogingen, e.d.. Informele leiders kunnen bepalend zijn voor de sfeer, het resultaat, de omgangsvormen, ze kunnen zowel positieve als negatieve invloed uitoefenen in de organisatie. Collega’s kunnen hun kop in ’t zand steken en wegkijken wanneer er gefraudeerd wordt, of een collega gepest of seksueel geïntimideerd. Dit is niets nieuws en van alle tijden. En maakt deel uit van een organisatiecultuur.

Reputatie en vertrouwen; social media

In dit sociale media tijdperk komen misstanden meteen nieuws: intern zijn snel alle betrokkenen op de hoogte, extern raken ook overige belanghebbenden, concurrenten, de pers e.d. geïnformeerd. Met alle gevolgen voor een organisatie van dien. Een goede reputatie is de sleutel tot succes. En helpt vertrouwen op te bouwen, niet alleen bij klanten, ook bij leveranciers, aandeelhouders, kortom vertrouwen bij alle stakeholders. Echter ook bekend is het  aloude gezegde: vertrouwen komt te voet en vertrekt te paard. Dus waarom niet veel vaker een cultuur check, een jaarlijkse organisatiecultuur APK?

Tijd voor een organisatiecultuur APK!

Nog zelden is een cultuurmatch bij overnames, fusies e.d. gebruikelijk. Terwijl er voorbeelden te over zijn waarbij op schrift alles klopte, maar in de praktijk organisatieculturen botsten. Een organisatiecultuur is iets eigens, het DNA van een organisatie. Het maakt waarom klanten, gasten, patiënten zich tot de ene organisatie wel en tot de andere niet aangetrokken voelen. Organisaties in transitie, bijvoorbeeld door snelle groei, veranderende focus, grote reorganisatie, nemen zelden de organisatietemperatuur op. Een vroegtijdige signalering van een veranderende organisatiecultuur maakt dat er ingegrepen kan worden. Of juist niet, omdat de nieuwe cultuuraspecten als positief worden ervaren. In beide gevallen, prima, men is zich in ieder geval bewust van de dominante organisatiecultuur op dat moment. Geen garantie dat er geen problemen komen, wel een graadmeter.

Lees ook: Angelique Lombarts, organisatie-antropologe